Ceny paliw w Europie i na Świecie – gdzie jest najtaniej?

Można żartobliwie stwierdzić, że narzekanie na ceny paliw to jeden ze sportów narodowych Polaków. Od lat możemy jednak obserwować stopniowy wzrost cen paliwa, który wynika z inflacji, ceny baryłki ropy na giełdzie, wysokości podatków i sytuacji geopolitycznej na świecie. Za każdym razem gdy wydaje się nam, że drożej już być nie może – pojawiają się kolejne podwyżki. Czy taka sytuacja ma miejsce tylko w Polsce? Jak kształtują się ceny paliw w Europie i na świecie? Zapraszamy do krótkiej analizy porównawczej. 

W jakich krajach paliwa są najdroższe? 

Posiadanie własnego auta to inwestycja na lata. Nic jednak nie trwa wiecznie. Trzeba się liczyć z dodatkowymi kosztami takimi jak wymiana opon, zakup części zamiennych, przegląd techniczny oraz oczywiście paliwo. Bez względu na poziom spalania, każde auto spalinowe trzeba czasem zatankować. Również te wykorzystujące autogaz, czy napędy hybrydowe. Oto lista miejsc z najwyższymi cenami paliw na świecie, stan na 31.07.2022. 

• Hongkong – 2.98$ za litr benzyny (ok. 13,80 zł)
• Islandia – 2.45$ za litr benzyny (ok. 11.35 zł) 
• Izrael – 2.40$ za litr benzyny (ok. 11,12 zł)
• Norwegia – 2.39$ za litr benzyny (ok. 11,08 zł)
• Barbados – 2.33$ za litr benzyny (ok. 10,80 zł)
• Republika Środkowoafrykańska – 2.32$ za litr benzyny (ok. 10,75 zł)
• Finlandia – 2.25$ za litr benzyny (ok. 10.43 zł)
• Wielka Brytania – 2.24$ za litr benzyny (ok. 10,38 zł)

W ostatnim czasie pojawiły się również doniesienia dotyczące rekordowych cen paliwa w Holandii. Aktualna cena za litr benzyny w Holandii to ok. 9,20 zł, więc można uznać że sytuacja została opanowana.

Skąd wysokie ceny paliw?

Pierwsze wnioski mogą nasuwać się same. Ceny paliw są wysokie w krajach wyspiarskich, ponieważ poza podatkami, marżami stacji dochodzą duże koszty operacyjne i logistyczne transportu. Im transport paliwa trwa dłużej, tym większe wynagrodzenie trzeba zapłacić kierowcom. Duże znaczenie ma również polityka kraju i wysokość podatków. Sprzedaż paliw w Norwegii jest bardzo ciekawym przykładem. Norwegia posiada własne zasoby ropy naftowej, co zwykle prowadzi do znacznego obniżenia cen paliwa. Polityka państwa stawia jednak na uniezależnienie gospodarki od paliw kopalnych i kładzie duży nacisk na ekologię, przez co nakładane są bardzo wysokie podatki. 

Najniższe ceny benzyny na świecie 

Mogłoby się wydawać, że kraje z niskimi cenami paliw to prawdziwy raj dla kierowców. Ropa w cenie wody wcale nie musi przekładać się na nieograniczoną przyjemność z jazdy. Najlepszy przykład stanowi Wenezuela, która słynie z najniższych cen paliw na świecie. Jednocześnie kraj boryka się z problemami w dostępie do energii elektrycznej i wody. Niska cena wynika także z embarga na wenezuelską ropę nałożonego przez Stany Zjednoczone. Wenezuelska hurtownia paliw oferuje kilkukrotnie niższe ceny za litr benzyny niżeli wynosi cena rynkowa litra wody pitnej (ok. 3.25 zł). Oto lista państw z najniższymi cenami benzyny na świecie, stan na 31.07.2022. 

• Wenezuela – 0.02$ za litr benzyny (ok. 10 groszy)
• Libia – 0.03$ za litr benzyny (ok. 15 groszy)
• Iran – 0.05$ za litr benzyny (ok. 25 groszy)
• Syria – 0.28$ za litr benzyny (ok. 1.30 zł)
• Algieria – 0.31$ za litr benzyny (ok. 1.44 zł)
• Kuwejt – 0.34$ za litr benzyny (ok. 1.60 zł) 
• Angola – 0.37$ za litr benzyny (ok. 1.71 zł) 
• Nigeria – 0.42$ za litr benzyny (ok. 1.95 zł)

Cena paliw w Polsce a innych krajach Europy

Europa posiada stosunkowo wysokie ceny paliwa względem krajów Ameryki Południowej, Azji a nawet Afryki. Wynika to w dużej mierze z ograniczonego dostępu do surowców i uzależnienia energetycznego od innych krajów. Ceny paliw kształtują się w dość dynamiczny sposób. Jednak czy Polska wypada źle na tle innych krajów europejskich? Pod koniec czerwca 2022 roku w Unii Europejskiej niższe ceny za paliwo były jedynie we Słowenii i na Węgrzech. Wpływ miała na to również obniżona stawka podatku VAT (z 23% na 8%). Podczas gdy Polacy przejmowali się wysokimi cenami paliw, mieszkańcy większości europejskich krajów byli w znacznie gorszej sytuacji. Zgodnie z danymi POPiHN, Polska płaci powyżej średniej unijnej za paliwo przed opodatkowaniem. Czyli sama cena zakupu surowca przez państwo jest powyżej średniej, podczas gdy jego cena końcowa na stacjach jest znacznie niższa niż w takich krajach jak Niemcy, Włochy, Czechy czy Wielka Brytania. Analogicznie sprawa wygląda gdy weźmiemy pod lupę butle gazowe. Średnie ceny gazu w Niemczech wzrosły o 159 procent w przeciągu roku. 

Dlaczego kupujemy rosyjskie paliwa?

Jeszcze do niedawna 90% paliw sprzedawanych w Polsce pochodziło z Rosji. Rosyjska agresja na Ukrainę sprawiła jednak, że udział Rosji w rafineriach europejskich został znacznie ograniczony. W 2013 roku wynosił 98%, w 2020 roku zostały zredukowane do poziomu 70% a teraz stoją na poziomie ok. 50%. Skąd takie duże uzależnienie Polski od rosyjskich surowców? Przede wszystkim cena. Ropa i gaz grzewczy z Rosji są tańsze niż u innych dostawców. Idąc dalej, transport odbywa się poprzez rurociąg i nie wymaga angażowania samochodów ciężarowych, bądź łodzi. Istotne znaczenie mają również polskie instalacje przetwórcze, które są zaprojektowane pod parametry rosyjskiej ropy. Polska sprowadza również paliwo z Arabii Saudyjskiej, Nigerii, USA, czy nawet Kazachstanu. Co więcej, posiadamy również własne złoża jednak nie starczają one nawet do zaspokojenia 5% potrzeb.